افق‌های نوین در پژوهش‌های فلسفة اسلامی

author

  • احمد بهشتی استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی، گروه فلسفه، دانشگاه تهران
Abstract:

فلسفة اسلامی همواره در تاریخی درازمدت با امواج گوناگون و شکننده‌ای از مخالفت‌ها و شبه تراشی‌ها مواجه بوده و پژوهش های عمیقی برای دفع آنها انجام گرفته است، و همین امر موجب رشد کمّی و کیفی فلسفة اسلامی شده است. اگر روزگاری جبر و تفویض، حدوث زمانی عالم، زیادت صفات واجب و نفی علت غایی، نفی ضرورت و اعتقاد به اولویت، مرئی بودن خداوند، نفی حسن و قبح ذاتی و مخدوش شدن عدل الهی و ده‌ها مسئلة دیگر، فلسفة اسلامی را به چالش می‌کشید، و چنانچه روزی امواج گوناگونی از ایسم‌ها به بازار اندیشه راه می‌یافت و چند صباحی رونق می‌گرفت و فلسفه و فلاسفة اسلامی را درگیر می‌ساخت و آنان ناگزیر می‌شدند که با پژوهش و نوآوری، سنگر دفاع را مستحکم سازند و در برابر تجددخواهی الحادی به مقاومت بپردازند، اکنون دورة فراتجددخواهی یا پست‌مدرنیسم رسیده و شعار طرفداری از کثرت و انشقاق و نسبیت سر می‌دهد. این نگرش، حاکمیت و بی‌طرفی عقل را موهوم می‌شمارد؛ عقیده به پیشرفت را نفی می‌کند؛ به هیچ‌انگاری (نیهیلسم) گرایش دارد و فرهنگ‌های بومی و متقابل را با همة ویژگی‌هایشان پذیرا می‌گردد. گفتنی است که در این شرایط نیز افق‌های نوینی در برابر فلسفة اسلامی گشوده می‌شود و به پژوهش‌هایی گسترده‌تر نیاز دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

افق های نوین در پژوهش های فلسفة اسلامی

فلسفة اسلامی همواره در تاریخی درازمدت با امواج گوناگون و شکننده ای از مخالفت ها و شبه تراشی ها مواجه بوده و پژوهش های عمیقی برای دفع آنها انجام گرفته است، و همین امر موجب رشد کمّی و کیفی فلسفة اسلامی شده است. اگر روزگاری جبر و تفویض، حدوث زمانی عالم، زیادت صفات واجب و نفی علت غایی، نفی ضرورت و اعتقاد به اولویت، مرئی بودن خداوند، نفی حسن و قبح ذاتی و مخدوش شدن عدل الهی و ده ها مسئلة دیگر، فلسفة ا...

full text

تجرد خیال در فلسفة اسلامی

در این مقاله ابتدا مفهوم خیال از دیدگاه حکیمان مسلمان تعریف و سپس مفهوم تجرد و اقسام آن به نحو مختصر ذکر شده و آنگاه به موضوع تجرد خیال پرداخته شده است. از دیدگاه ابن سینا، قوة خیال مادی است و در هیچیک از آثارش حتی المباحثات تجرد خیال را نپذیرفته است. فخر الدین رازی ادراک خیالی را مجرد دانسته و براهینی بر نفی مادیت آن ذکر کرده است. صدر المتألهین معتقد است که رأی او دربارة قوة خیال و تجرد آن بی ...

full text

افقهای نوین سازماندهی دانش در تعامل با محیط الکترونیکی

یکی از هدفهای جامعه پیشرفته در علوم و فنون، ایجاد توازن مطلوب بین دانش تولید شده و اطلاعات تولید شده است. در راستای نیل به چنین رهیافتی، چالشهایی نیز وجود دارد. مقاله حاضر به طور کلی به افقهای نوین در سازماندهی دانش در تعامل با محیط الکترونیکی می پردازد. در ابتدای مقاله به مباحثی چون لزوم سازماندهی دانش بشری، چالشهای فهرست نویسی کامپیوتری و ارائه راهکارهایی در جهت حل این چالشها، و فرمت های مورد...

full text

خانواده‌های فرزندپذیر: ضرورتی نوین در پژوهشهای حوزه رفاه اجتماعی

مقدمه: با رشد تعداد خانواده‌های فرزندپذیر و روند رو به رشد تعداد فرزندپذیری در ایران (افزایش هر ساله 1000 خانواده فرزندپذیر)؛ علاقه‌مندی فراوانی در حال شکل‌گیری است که به شناخت این خانواده‌ها، چالشهای پیش‌رو و خدمات و حمایتهای مورد نیاز آنها توجه دارد. با این حال ناشناخته‌های این حوزه در ایران به مراتب بیشتر از کشورهایی است که مطالعات گسترده‌تری بر روی این پدیده انجام داده‌اند. هدف این مقاله، ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 1

pages  -

publication date 2009-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023